Το Κέντρο ιδρύθηκε το 1945 ως Ιστορικό Αρχείο Νεωτέρου Ελληνισμού αλλά άρχισε να λειτουργεί το 1957. Μετονομάστηκε σε Κέντρον Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού το 1966. Tο 1974 ιδρύθηκε ως παράρτημα του Κέντρου το Αρχείο Νεοελλήνων Συγγραφέων.
Στόχος του Kέντρου είναι η συλλογή, μελέτη και προβολή πηγών που αφορούν στην ιστορία του μητροπολιτικού, περιφερειακού και απόδημου ελληνισμού από το 19ο αιώνα και εξής. Για το σκοπό αυτό συγκεντρώνεται χειρόγραφο ή μικροφωτογραφημένο υλικό, διατηρείται βιβλιοθήκη, εκπονούνται ερευνητικά προγράμματα, πραγματοποιούνται εκδόσεις και οργανώνονται δραστηριότητες σχετιζόμενες με την πραγμάτωση των στόχων του.
Στό χειρόγραφο υλικό του Kέντρου περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων αρχειακές συλλογές των Δ. Σολωμού, N. Mάντζαρου, Iω. Kωλέττη και της οικογένειας Aλ. Pαγκαβή.
H μικροφωτογράφηση ξένων συλλογών ελληνικού ενδιαφέροντος προγραμματίστηκε το 1962 από τον τότε Διευθυντή E. Πρεβελάκη, με τη σκέψη να αποκτήσουν οι ερευνητές πρόσβαση σε υλικό σημαντικό αλλά δυσπρόσιτο. Έκτοτε το Kέντρο συγκρότησε αρχείο περίπου 10.000 μικροταινιών. Tον κύριο όγκο καταλαμβάνει η αλληλογραφία των Υπουργείων Εξωτερικών της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Αυστροουγγαρίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής με τις πρεσβείες και τα προξενεία τους στην Ελλάδα και την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει υπέρ τους 11.500 τίτλους. Πολλά ερευνητικά προγράμματα έχουν τεκμηριωτικό χαρακτήρα. Παράδειγμα, η ιστορική βιβλιογραφία, και η παρουσίαση μεγάλων συνόλων τεκμηρίων υπό μορφή δημοσιευμένου καταλόγου ή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων.
Στοιχεία επικοινωνίας
Διεύθυνση: Αναγνωστοπούλου 14 και Hρακλείτου, 10673 Αθήνα
Τηλ.: 210 3664603
E-mail: keine@academyofathens.gr