Σπηλιωτοπούλου Μαρία

Aπόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας - Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1983). Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris I-Sorbonne (1990-1991) και υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή "Η Σαντορίνη στην Τουρκοκρατία: κοινωνικές και οικονομικές πρακτικές στο πλαίσιο της οικογένειας" στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης (2005).

Στο ΚΕΙΝΕ έχει εργαστεί στο πρόγραμμα Ιστορικής Βιβλιογραφίας του Νεωτέρου Ελληνισμού και της έκδοσης του Αρχείου Κωλέττη. Επίσης είναι υπεύθυνη πρακτικής άσκησης φοιτητών. Διηύθυνε το πρόγραμμα Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία στο Διαδίκτυο και διευθύνει το πρόγραμμα υποδομής Χρονολόγιο γεγονότων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που αφορούν την Ελλάδα βάσει των βρετανικών αρχείων. 

Έχει συμμετάσχει ως συνεργάτης ή και επιστημονική υπεύθυνη των ευρωπαϊκών προγραμμάτων Parthenos (Pooling Activities, Resources and Tools for Heritage), Humanities at Scale και Υποέργου του ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ (Εθνική Υποδομή για της Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Τέχνες και Επιστήμες και για την Γλωσσική Έρευνα και Καινοτομία), καθώς και σε προγράμματα του DARIAH-GR. Εθνική εκπρόσωπος και συντονίστρια για την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής  Ερευνητικής Υποδομής DARIAH ERIC (2017-2020), αναπληρώτρια εθνική εκπρόσωπος και συντονίστρια (2020 -) .

Αναπληρώτρια επιστημονική υπεύθυνη της ομάδας της Ακαδημίας Αθηνών που συμμετέχει στο ερευνητικό προγράμμα "The emerging landscape of digital work practices in the Humanities in the context of the European projects DARIAH and CLARIN", ΕΛΙΔΕΚ (2021-2024).

 

https://academyofathens.academia.edu/MariaSpiliotopoulou

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

1992 Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος, Τεκμήρια για τον πόλεμο του 1940-1941. Δράση της XV Μεραρχίας Πεζικού. Η άλλη όψη για την συνθηκολόγηση, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Αθήνα (επιμέλεια).

2002 Γεώργιος Χριστοδούλου, Ελ Αλαμέιν, Μέση Ανατολή, Μπάρντια. Η ιστορία ενός Αιγυπτιώτη Έλληνα στρατιώτη 1915-1966, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα, (καταγραφή, διαμόρφωση προφορικής διήγησης, ιστορικός σχολιασμός).

2003 - 2004 Χρονολόγιο γεγονότων 1940-1944. Από τα έγγραφα του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών, τόμος Α΄ 1940-1943, τόμος Β΄ 1944 (σε συνεργασία με τον Προκόπη Παπαστράτη).

2007 Μαίρη Παριανού, Μαρτυρίες από την Αντίσταση και τη φυλακή (1941-1945), εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα (διαμόρφωση αφήγησης, ιστορικός σχολιασμός).

Άρθρα

1991 "Arlette Farge, Le gout des archives, Παρίσι 1989", Μνήμων 13, σ. 378-381.

1992 "Στη Σαντορίνη του 17ου και 18ου αιώνα: αγοραπωλησίες ακινήτων", Τα Ιστορικά 9/17, σ. 243-274.

1992 "Χαράλαμπος Πληζιώτης, Αναμνήσεις του μετώπου 1920 - 1921. Μικρά Ασία - Θράκη, εισαγωγή-επιμέλεια Μαρούλα Ρίζου-Κουρουπού, Αθήνα 1991 - Πίνδαρος-Δημήτριος Ανδρουλής, Το ημερολόγιο ενός στρατιώτου, ο ελληνοβουλγαρικός πόλεμος του 1913 Αθήνα χ.χ.", Μνήμων 14, σ. 327-330.

1996 "Έγγεια ιδιοκτησία και φορολογική απαίτηση στη Σαντορίνη τον 17ο αιώνα", Μνήμων 18, σ. 109-142 (σε συνεργασία με την Ευαγγελία Μπαλτά).

1996 "Janet Hart, New Voices in the Nations: Women and the Greek Resistance, 1941-1964, Ithaca: Cornell University Press, 1996)", Synthesis: Review of Modern Greek Studies 2, σ. 50-52.

1997 "Landed property and taxation in Santorini in the 17th century", στο Evang. Balta, Problemes et approaches de l'histoire ottomane, Istanbul, σ. 115-148 (σε συνεργασία με την Ευαγγελία Μπαλτά).

1998 "Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Ανάποδα Χρόνια. Συλλογική μνήμη και ιστορία στο Ζιάκα Γρεβενών (1900-1950), Αθήνα 1997", Μνήμων 20, σ. 307-312.

1998 "Ημερολόγια πολέμου. Γιώργος Σπηλιωτόπουλος - Μήτσος Καραντζάς, 1947-1948", Δελτίο του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού 1, σ. 233-272.

2000 "Η Κίνηση "Ενωμένη Εθνική Αντίσταση 1940-44": κίνηση συμφιλίωσης", Δελτίο του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού 2, σ. 271-286.

2001 "Έγγεια ιδιοκτησία και φορολογία στη Σαντορίνη το 17ο αιώνα", στο Ιωάννης Μιχ. Δανέζης (επιμ.), Σαντορίνη. Θήρα, Θηρασία, Ασπρονήσι, Ηφαίστεια, Αθήνα, σ. 311-313 (σε συνεργασία με την Ευαγγελία Μπαλτά).

2002 "Η ιστορία ενός στρατιώτη 1939-1945: Ελ Αλαμέιν, Μέση Ανατολή, Μπάρντια", Αρχειοτάξειο 4, σ. 107-113.

2003 "SOE: Στρατολόγηση Ελλήνων στην Ελλάδα και στη Μέση Ανατολή (1941-1944)", Δελτίο του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού 3, σ. 237-282.

2005 «Αγορά Τούρκου σκλάβου» στη Σίφνο (17ος αι.). Η αποσπασματικότητα των πηγών», Μνήμων 27 (2005), σ. 237-244.

2010 "Η πορεία του Πάτρικ Λη Φέρμορ στα βουνά της Κρήτης (1941-1944)", Νεοελληνικά Ιστορικά 2, σ. 87-126.

2013 "Στρατηγικές επιβίωσης τον καιρό της Επανάστασης του 1821 στις Κυκλάδες: ο Υποπρόξενος της Ολλανδίας στη Σαντορίνη Χριστόδουλος Γίζης", Νεοελληνικά Ιστορικά 3, σ. 11-61.

2014 "Η οργάνωση Προμηθεύς ΙΙ και οι βρετανικές πολιτικές για την ανάπτυξη της Αντίστασης στην κατεχόμενη Ελλάδα (1941-1943)", Μ. Λυμπεράτος, Π. Παπαστράτης (επιμ.), Αριστερά και Αστικός Πολιτικός Κόσμος, Αθήνα, σ. 544-554.

2014 "Family strategies in the Aegean (17th-early 19th Centuries): the case of Santorini", Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά 11, σ. 173-199.

2016 "Συμμαχικές αποστολές στις Κυκλάδες: Αντίσταση και Απελευθέρωση στη Νάξο, την Πάρο και την Ηρακλειά (1943-1944)", Νεοελληνικά Ιστορικά 4, σ. 35-111.

2016 «Ο Δεκέμβρης του 1944 στην Αθήνα του 1945: η ιστορία με τα πτώματα», Πάντειο Πανεπιστήμιο, Από την Απελευθέρωση στα Δεκεμβριανά. Μια τομή στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Αθήνα

2016 «Μοναχές στη Σαντορίνη (κατά τον 17^ο έως και τον 18^ο αι.): κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά των θρησκευτικών επιλογών», Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά 12 (2016), σ. 229-253.

2016 Μ. Πετρονώτη (επιμ.), Πολεμώντας σε πάτρια και ξένα εδάφη. Ημερολογιακές σελίδες του Δημητρίου Πετρονώτη αξιωματικού του Πεζικού (1940-1944), επίμετρο, σ. 280-289.

2018 "28η Οκτωβρίου 1941-1943: Μορφές αντίστασης στην κατεχόμενη Αθήνα", Νεοελληνικά Ιστορικά 5, σ. 65-91.

2019 “The Battleground of Humanities Data: Handling Multidisciplinarity and Diversity”, Archiving and enriching data, DARIAH Annual Event 2019, Warsaw, A. Karasimos, Y. Tzedopoulos, H. Goulis, Eir. Mergoupi-Savaidou, G. Chrysovitsanos, A. Iakovidou, A. Falierou, P. Kalafata, E. Vernardaki, M. Spiliotopoulou, H. Katsiadakis.

2021  «Ημερολόγια. Η μαρτυρία μαχητών και αμάχων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», στο Σαράφη, Λ. – Λαγάνη, Ειρ. – Παπαδημητρίου Δ. – Σπηλιωτοπούλου Μ. (επιμ.), Αποτυπώσεις της Ευρωπαϊκής Ιστορίας. Κείμενα αφιερωμένα στον Προκόπη Παπαστράτη, Αθήνα, εκδόσεις Βιβλιόραμα, 399-406.

         «Η Σαντορίνη στην Τουρκοκρατία (1579-1821)», στο Λ. Ζώρζος (επιμ.), Σαντορίνη & Επανάσταση 1821, Πύργος Θήρας, εκδόσεις Καλλίστη, 11-13.

        «Βρετανοί αρχαιολόγοι στην Κρήτη (1940-1945): ο J. D. S. Pendlebury και ο T. J. Dunbabin», Νεοελληνικά Ιστορικά 6, 1-73.

        "Στρατηγικές για την Αντίσταση στα νησιά στη διάρκεια της Κατοχής: με αφετηρία το παράδειγμα της Νάξου", Πρακτικά Συνεδρίου Η Νάξος δια μέσου των αιώνων", Νάξος 2018, 1327-1342.

        «Φθινόπωρο 1944. Η απελευθέρωση των Κυκλάδων όπως αποτυπώνεται στα βρετανικά αρχεία», Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών ΚΒ΄ 2015-2017, τ. Α΄ (2021) 389-401.       

2022  “New Perspectives in Local Societies During the Greek War of Independence: The Consular Experience in the Aegean”, Y. Cartledge, A. Varnava (ed.), New Perspectives on the Greek War of Independence. Myths, Realities, Legacies and Reflections, Palgrave Macmillan, 45-66. (σε συνεργασία με την E. Zei)

2023 Αθανάσιος Καρασίμος, Ελένη Γουλή, Πατρίτσια Καλαφατά, Ειρήνη Μεργούπη-Σαβαΐδου, Νίκος Παπαδάκης, Γεώργιος Τζεδόπουλος, Αναστασία Φαλιέρου, Γεράσιμος Χρυσοβιτσάνος, Ελένη Βερναρδάκη, Μαρία Σπηλιωτοπούλου , Ελένη Κατσιαδάκη Από το DARIAH-GR/ΔΥΑΣ στο PARTHENOS-EU.  Οι ψηφιακές υποδομές, τα μητρώα πόρων και ο Θησαυρός των Ανθρωπιστικών Επιστημών , Ημερίδα. Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες στην Ελλάδα: Προβληματισμοί και προκλήσεις, Πρακτικά Συνεδρίων, Κέντρο Ερευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/praktika/issue/view/di...